بررسی خطوط کوره های فولادسازی در ایران
فولادسازی مبتنی بر ریخته گری و استفاده از کوره های ذوب آهن است که امروز در خطوط کوره های فولادسازی معمولا از ۲ مدل کوره یعنی کوره های بلند و کوره های قوس الکتریک استفاده می شود. در واقع کوره های ذوب آهن وسایل و تجهیزاتی هستند که به واسطه آنها قادر خواهید بود تا با فرآیند ذوب فلزات، محصولات فولادی مانند انواع لوله های فولادی را تولید کنید.
این کوره ها عموما حرارت مورد نیاز برای ذوب آهن را از سوخت فسیلی یا از یک فرآیند گرمایش الکتریکی دریافت می کنند. شاید جالب باشد که بدانید از هر دو نوع این کوره ها در صنعت فولادسازی ایران استفاده می گردد و در سال گذشته چیزی بیش از ۳۰ میلیون تن فولاد در کشور تولید گشته است که رقم خوب و بالایی را نشان می دهد و در ۳ ماهه نخست سال ۲۰۲۱ میلادی، ایران را به دهمین کشور فولادساز برتر جهان تبدیل کرده است.
با اینحال اهمیت خطوط کوره های فولادسازی از آنجا ناشی می شود که صنایع ذوب فلزات که با استفاده از کوره ها اقدام به اینکار می کنند زیربنای صنایع سنگین هر کشوری محسوب می شوند که بدون داشتن زیربنای قوی صنایع سنگین نمی توان پیشرفت چشمگیری در این حوزه به دست آورد. بر این اساس کارخانجات فولادسازی در کشور ما از دو نوع مرسوم این کوره ها در تولیدات فولاد مجموعه خود بهره می برند. مثلا فن آوری ساخت کوره های بلند در ایران قبلا توسط اتحاد جماهیر شوروی وارد شده بود و امروز نیز توسط شرکتی به نام پوسکو از کره جنوبی وارد ایران گشته است.
فرق این دو نوع فن آوری ساخت کوره های بلند نیز در زنگ دار بودن و غیر زنگ دار بودن آنهاست که امروز کره جنوبی بر خلاف روسیه از تکنولوژی جدیدتر ساخت کوره های بلند، یعنی کوره های بلند بدون زنگ استفاده می کند.
این فن آوری کره ای ها در ساخت کوره بلند باعث می گردد تا در اثر انباشت با نظم زیاد مواد در کوره بلند، هوا به شکل یکنواخت در میان مواد رسوخ کند و کک کمی مصرف شود.
امروز کوره های بلند ذوب آهن اصفهان که ۳ تا هستند و ظرفیت تولید ۸۰۰ هزار و ۱ میلیون و ۴۰۰ هزار تن در سال دارند یا کوره بلند شرکت فولاد میبد که از ظرفیت تولید ۱ میلیون و ۴۰۰ هزار تن برخوردارند. عموما کوره ها در حجم ۷۰ تا ۵۰۰۰ متر مکعب طراحی می گردند که بزرگترین کوره بلند در ایران با حجمی معادل ۲ هزار متر مکعب متعلق به شرکت ذوب آهن اصفهان است.
همچنین از دیگر خطوط کوره های فولادسازی در ایران می توان به خطوط کوره های فولادسازی قوس الکتریکی اشاره کرد که مواد فلزی با استفاده از فرآیند قوس الکتریکی ذوب میگردند. در کوره های قوس الکتریکی، دما از ۱۶۰۰ درجه تا نوع آزمایشگاهی آن به ۳۰۰۰ درجه می رسد که از دو روش اسیدی یا بازی برای ذوب و جداسازی مواد فلزی استفاده می کند.
با اینحال امروزه در ایران از خطوط کوره های قوس الکتریکی نیز برای فولادسازی استفاده می گردد. به عنوان مثال در خطوط کوره های فولادسازی قوس الکتریکی که در فولاد مبارکه اصفهان از سال ۱۳۷۰ راه اندازی گردیده است با ظرفیت ۴.۲ میلیون تن در سال و یا در مجتمع صنعتی ذوب آهن پاسارگاد با ظرفیت ۱ میلیون و پانصد هزار تن در سال فولادسازی انجام می پذیرد.