تعریف لوله
بدون شک لوله فلزی یا لوله فولادی یکی از اختراعات مهم بشر است که قدمت استفاده از آن در ممالک متمدن به چند هزار سال پیش می رسد. قبل از اینکه لوله ابداع شود و بتواند آب را از فواصل دور به خانه ها برساند، شهرها در کنار آب های سطحی چون رودخانه ها و چشمه ها ساخته می شدند و با استفاده از مشک و خمره یا سایر ظروف سفالی اقدام به ذخیره آب می کردند در برخی نقاط نیز با استفاده از کانال آب و آب انبار این آب را به خانه ها می رساندند.
البته تمام این روش ها علاوه بر اینکه به لحاظ بهداشتی مشکل داشت، باعث هدر رفت انتقال آب هم می شد. با اینحال لوله که به انگلیسی بدان pipe گفته می شود استوانه ای توخالی است که از آن برای انتقال مایعات و گازها و بعضا پودرها یا حتی ساخت سازه و ساختمان بهره گرفته می شود.
همچنین در طول دوره های مختلف، فرآیند ساختشان با تغییرات زیادی همراه بوده است. در ابتدا به صورت چوبی و سربی ساخته می شدند و بعدها تا به امروز که از جنس شیشه و سرامیک، فایبرگلاس، فلزات، بتن و پلاستیک ساخته می شوند که البته هر یک از انواع آن، کاربردی مختص به خود دارند.
معمولا سایز انواع لو له ها از نیم اینچ تا چند پا متغیر است و برای اتصال آنها به یکدیگر بخصوص برای استفاده در تاسیسات آب و گاز و… از زانویی و سه راهی استفاده می گردد. امروز استفاده از نوع فلزی که از آلیاژهای آهن و فولاد ساخته می شوند، گسترش بسیاری یافته است بطوریکه در سال ۲۰۱۹ ارزش بازار این دسته کمی بیش از ۱۴۰ میلیارد دلار بوده است.
انواع لوله بر اساس ساختار آنها
لوله بدون درز یا مانیسمان
لوله های بدون درز یا مانیسمان در واقع به نوعی گفته می شود که بر روی سطح آن ها آثار درز جوش وجود ندارد و به صورت یکنواخت تولید می گردند. این نوع از جهت اینکه فاقد درز جوش هستند لذا می توانند فشار زیادی را تحمل کنند. تاریخ ابداع آن ها که بسیار پرکاربرد نیز هستند به اواخر قرن ۱۹ میلادی بر می گردد و مهندسی آلمانی بنام مانیسمان نیز مبدعشان بود. همچنین از لوله های بدون درز جوش مانیسمان در صنایع نفت و گاز، پتروشیمی ها و… استفاده می گردد و به نسبت انواع درزدار جوشی از قیمت بالاتری نیز برخوردار هستند.
لوله درزدار جوشی
لوله درزدار جوشی به دسته ای اطلاق می شود که بر روی سطح آن ها درز جوش وجود دارد. علت استفاده شان در وهله اول بخاطر قیمت ارزان و مناسب آنهاست. ولی دلایل دیگری هم هست که شامل مواردی چون تلرانس ابعادی بهتر، یکنواختی ضخامت، زمان تولید کمتر، در دسترس بودن و… می شود. از این دسته برای انتقال سیالات کم فشار چون انتقال آب یا نفت استفاده می گردد.
تقسیم بندی بر اساس جنس ساخت آنها
انواع لوله ها بر اساس جنس ساخت خود بسیار متنوع هستند و از مواد متریال هایی چون پلاستیک اعم از پلاستیک PVC، پلاستیک پلی اتیلن PE، پلاستیک پروپیلن PP و… که بیشتر برای سیستم فاضلاب استفاده می شوند؛ فولاد اعم از فولادی کربنی، استنلس استیل، فولادی سیاه، گالوانیزه و همینطور لوله هایی که از جنس مواد و متریالی چون مس، چدن، آزبست سیمان، بتن، سفال و… ساخته می شوند.
استفاده از هر یک از انواع آن بر اساس جنس و ساختار درزدار یا بدون درز بودن آنها همواره مورد توجه بوده است و صنایع مختلف بر اساس این موارد که ویژگی های خاصی هم به انواع لوله ها می بخشد، اقدام به سفارش و خرید می نمایند.
