بررسی تغییر جایگاه قیمت فولاد ایران در نمودار جهانی
فولاد ایران در حال حاضر یکی از رتبه داران در بازار بین المللی آهن است؛ در این متن به بررسی قیمت مقاطع فولادی در کشور براساس نمودار جهانی می‌پردازیم.
کشور ایران، یکی از شناخته‌شده‌ترین تولیدکنندگان فولاد در جهان بوده که همواره سعی نموده‌است تا محصولات فولادی قابل رقابت با نمونه‌های بین‌المللی را به بازارهای داخلی و جهانی عرضه کند. وجود کارخانه‌های بزرگی همچون فولاد مبارکه و ذوب‌آهن اصفهان که عملاً بیش از ۵۰ درصد تولید مقاطع فولادی کشور را برعهده دارند، نمونه‌های موفقی از دستاوردهای کشور در این زمینه هستند؛ در این مقاله برای بررسی تغییر جایگاه بهای فولاد ایران در نمودار قیمت جهانی همراه ما باشید.
قیمت شمش آهن در نمودار جهانی تحت تاثیر چه عواملی دچار نوسان می شود؟
شمش آهن، به‌عنوان ماده اولیه تولید مقاطع آهنی در جهان شناخته میشود؛ نوسانات بهای این محصول در تمامی کشورهای دنیا، بسته به شرایط موجود در هر منطقه، تحت تأثير فاکتورهای متعددی قرار دارد.
ضایعات یا قراضه آهن در کارخانه‌ها جهت تولید شمش‌های فولادی، مورد استفاده قرار میگیرند؛ یکی‌از مهم‌ترین عواملی که در نوسانات نرخ جهانی آهن موثر بوده، تغییرات ارزش روزانه ضایعات یا سنگ آهن به‌عنوان مواد اولیه تولید کارخانه‌هاست.
اوضاع سیاسی و اقتصادی دنیا به‌خصوص در کشورهای تولیدکننده مقاطع فولادی مثل چین، با تولید سالانه بیش از ۱۰۰ میلیون تن آهن، میتواند نقش بسیار موثری در این زمینه داشته باشد. تغییر مواضع سیاسی کشورها در نتیجه مراودات سیاسی-اجتماعی آن‌ها از مهم‌ترین علل در این تغییرات میتواند باشد.
تغییر در وضعیت معیشتی و سطح درآمد جامعه نیز اثرگذاری بالایی خواهد داشت؛ درصورت افزایش درآمد و رفاه اجتماعی، میزان ساخت‌وساز بالا رفته و به‌همین‌میزان، بازار فولاد، رونق خواهد گرفت. بالعکس، با پایین‌رفتن سطح درآمدی مردم، اولویت‌های زندگی در جامعه تغییر کرده و به سمت رفع نیازهای اولیه میل خواهد کرد و بازار مصنوعات فولادی دچار رکود خواهد شد.
از دیگر پارامترهای دخیل بر قیمت شمش آهن میتوان: عوامل زیست محیطی، تغییر در تعادل میزان عرضه‌وتقاضا، نرخ جهانی حامل‌های انرژی و تغییر هزینه‌های حمل‌ونقل را نام برد که حدود ۱۵ درصد بهای فولاد، مربوط به هزینه انرژی سوخت‌های فسیلی در پروسه تولید است.
همچنین در دو سال گذشته، بروز پاندمی کرونا، تأثيرات بسیار بالایی بر قیمت جهانی آهن گذاشته‌است؛ رکود در بازار جهانی، با کم‌شدن مقدار تولید و کاهش میزان عرضه، باعث افزایش نرخ آهن‌آلات در تمامی دنیا گردید.
میزان تاثیرپذیری بازار فولاد ایران از نوسانات جهان
ایران، از بزرگترین تولیدکنندگان فولاد در جهان بوده ولی به‌دلیل اعمال تحریم‌های سیاسی در دهه گذشته، سهم زیادی از بازار جهانی را در اختیار ندارد. کشورهایی که بر نرخ جهانی فولاد تاثیرگذار هستند با عنوان اتحادیه کشورهای مستقل شناخته میشوند.
بازار آهن ایران، تاثیرپذیری زیادی از تصمیمات این کشورها (به‌خصوص کشور چین) در تعیین بهای فولاد دارد؛ قیمت محصولات آهنی در ایران و بازار بورس کالا، تحت تأثير ارزش دلاری هر تن فولاد جهانی بوده که بهای این محصولات در بازار داخلی کشور (نمونه‌های صادراتی) در حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد پایین‌تر از قیمت جهانی است.
به‌طورکلی نرخ حدودی آهن و فولاد کشور را به طریق زیر میتوان محاسبه نمود:
کف قیمت فولاد ایران = شاخص بهای محصول فولادی موردنظر در میانگین نرخ روز دلار صرافی ملی
بررسی میانگین قیمت میلگرد ایران در نمودار جهانی:
کشورهای چین، آمریکا، ایتالیا، اسپانیا، ترکیه و بلژیک از تولیدکنندگان عمده میلگرد در جهان هستند و کشور چین به‌عنوان تعیین‌کننده اصلی قیمت میلگرد در جهان شناخته میشود که نرخ روزانه این محصول را بر اساس شرایط داخلی کشور خود، تعیین میکند.
“انواع میلگرد، بر اساس برآمدگی‌های روی آن تشخیص داده میشود، با قیمت‌های مختلفی در بازار عرضه میشود. از آن‌جایی که حجم میلگرد خریداری شده برای پروژه‌های ساخت‌وساز معمولاً زیاد است، پس اطلاع از بهترین و مناسب‌ترین قیمت روز میلگرد موجود در بازار برای مشتریان این محصول از ارزش بالایی برخوردار است. تعیین قیمت میلگرد برای سایزهای ۱۴، ۱۶، ۱۸ و غیره انجام میشود و وزن آن‌ها نقش زیادی در افزایش یا کاهش آن‌ها دارد.
نرخ جهانی میلگردها تحت تأثير شرایط اقتصادی-سیاسی این کشورها و همچنین ارزش جهانی آهن و نفت قرار دارد.قیمت میلگرد صادراتی ایران، براساس بهای این محصول در بازار داخلی و نرخ جهانی آن، تعیین میگردد که در حدود ۱۵ درصد کمتر از نرخ کشورهای دیگر است.
در سال‌های گذشته به‌دلیل شیوع بیماری کرونا و تأثير آن بر کاهش میزان تولید کارخانه‌ها و کم شدن نیروی کار، نمودار قیمت جهانی میلگرد روندی صعودی را تجربه کرد. با کنترل نسبی این بیماری در چند ماه گذشته و رونق مجدد تولید محصولات فولادی، ارزش جهانی این مقطع، به‌خصوص در یکسال گذشته روندی نزولی را دنبال کرده‌است.
بااین‌حال، شرایط تغییرات بهای میلگرد در داخل کشور، متفاوت‌تر از بازارهای جهانی است؛ نرخی که به‌عنوان قیمت پایه در بازار بورس کالای کشور استفاده میشود، بر اساس دلار نیمایی است.
سیاست‌های ارزی دولت کنونی، نزدیک کردن نرخ دلار نیمایی به دلار آزاد است؛ به‌همین‌دلیل برخلاف بازار جهانی، بهای این کالا در سال جاری روندی صعودی داشت. باتوجه به تأثير تحریم‌های سیاسی بر بازار ارزی کشور، افزایش قیمت میلگرد با شیبی ملایم در ادامه سال جاری، دور از انتظار نخواهد بود.
نرخ این محصولات در بهار ۱۴۰۱ روندی نسبتاً ثابت و ملایمی داشته ولی با فرارسیدن فصل تابستان و قطع برق کارخانه‌ها و کاهش میزان تولید، نمودار مربوطه در مرداد ماه، روندی صعودی را تجربه کرد.
بازار آینده مقاطع فولادی کشور، به‌شدت تحت تأثیر مناسبات سیاسی و مذاکرات برجام بوده و درصورت توافق، باتوجه به رونق مجدد تولید، افزایش پروژه‌های عمرانی و صادرات محصولات، میتوان شاهد روندی مثبت در قیمت‌گذاری این محصولات باشیم.
