رده بندی لوله چیست؟
رده بندی لوله یک پارامتر و اصطلاح رایج در بازار ایران می باشد که جهت بیان ضخامت و یا به طور وابسته جهت بیان وزن لوله مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اصطلاح رده بندی لوله در واقع همان شاخص استاندارد ضخامت لوله و یا به بیانی دیگر نشان دهنده شاخص وزنی لوله است.
امروزه به منظور تعیین ضخامت جداره لوله از یک معیار دیگر با نام اسکجول نیز استفاده می شود.
در واقع معیار اسکجول در سال 1939 توسط موسسه استاندارد آمریکا (American National Standards Institute _ ANSI)، برای لوله های فولادی از سایزهای اصلاح شده لوله های آهنی به وسیله کاهش اندکی در ضخامت جداره آن ها (با ثابت نگهداشتن قطر خارجی لوله) استفاده شد.
به طوری که وزن واحد طول لوله ها با وزن لوله های آهنی، یکسان در نظر گرفته شد.
امروزه با ایجاد این روش جدید در اندازه گذاری لوله های فولادی صنعتی، امکان انتخاب دقیق تر هر یک از لوله ها بر مبنای الزامات عملکردی مورد نیاز به منظور دستیابی به عملکرد ایمن تر سیستم های پایپینگ فراهم شده است.
در استفاده از این معیار به منظور سفارش لوله بایستی دقت داشت که ممکن است برای قطرهای مختلف، یک رده برابر معرف ضخامت های متفاوتی باشد.
برای مثال یک لوله رده 40 با سایز اسمی 12 اینچ، ضخامت دیواره ای برابر با 31/10 میلیمتر دارد.
در حالی که یک لوله رده 40 با سایز اسمی 14 اینچ، دارای ضخامت دیواره لوله ای برابر با 13/11 میلیمتر است.
با آسیا استیل همراه باشید.
انواع رده بندی لوله
به طور کلی، رده بندی لوله یک اصطلاح جهت توصیف ضخامت لوله است.
قطر خارجی یک لوله برای همه رده ها در یک قط خاص یکسان است.
در رده بندی استاندارد لوله ها که توسط استانداردهای ANSI/ASME B36.10M و API 5L ارائه شده است، به صورت معمول تعداد 11 رده رایج به صورت زیر قرار می گیرد.
- رده 5
- رده 10
- رده 20
- رده 40
- رده 60
- رده 80
- رده 100
- رده 120
- رده 140
- رده 160
از میان انواع رده بندی لوله اشاره شده، رده 40 پرکاربردترین و رایح ترین رده تا به امروز می باشد.
این در حالی است که از رده های 5، 60، 100، 120 و 140 به ندرت استفاده می شود.
رده لوله، بایستی هنگام تعیین خط لوله برای یک پروژه خاص محاسبه و در نظر گرفته شود.
انواع استانداردهای رده بندی لوله
رده بندی لوله به صورت معمول به صورت های زیر می باشد.
استاندارد ASME
استاندارد لوله های فولادی بدون جوش و بدون درز
استاندارد های API
استاندارد و ویژگی های خط لوله API 5L
نحوه محاسبه رده بندی لوله به صرت تقریبی
لوله، ظرفی با مقطع دایره ای تو خالی با قطر، ضخامت و طول مشخص است که برای انتقال سیالات به کار می رود.
به منظور محاسبه عدد رده بندی لوله، در حالت تقریبی، هر یک از مراحل زیر را انجام دهید:
- ابتدا قطر لوله را به ميلي متر تبديل کنید. (در صورتی که به میلیمتر نیست.)
- سپس محيط لوله را با استفاده از محیط دایره که در زیر آمده است، محاسبه نمایید.
محيط دايره = قطر دايره × ۳/۱۴
- اكنون با استفاده از فرمول وزن لوله که له صورت زیر می‌باشد، محاسبه نمایید.
محيط لوله به متر × طول لوله به متر × ضخامت لوله به ميليمتر × ۷/۸۵
ضخامت لوله مانیسمان
لوله های مانیسمان علاوه بر تنوع در سایز با توجه به فشارهای کاری مختلف در ضخامت های مختلفی نیز تولید می شوند.
ضخامت این لوله ها که پیشتر نیز گفته شده رده لوله نیز گفته می‌شود.
ضخامت ها نیز بر اساس استاندارد های مختلفی تولید می‌شوند.
هر یک از رده های 20، 40 و 80 از رایج ترین و پراستفاده ترین رده ها می‌باشند.
لوله رده ۲۰ که معمولا به عنوان لوله سبک نیز نام برده می‌شود، به عنوان پایین ترین رده شناخته شده در میان انواع رده های لوله های صنعتی می باشد.
- لوله مانیسمان رده ۴۰
لوله رده ۴۰ دارای ضخامت نرمال و استاندارد در لوله ها می‌باشد.
این رده از لوله ها، از لوله های رده 20 قوی تر و از لوله های رده 80 ضعیف تر هستند.
لوله های رده 40 دارای بیشترین استفاده در صنعت هستند.
لوله رده 80 که از ضخامت بالایی برخوردار است به لوله های سنگین نیز مشهور است.
لوله هایی با رده 80 برای مواردی که فشار کار بالا است و یا سیال مورد نظر خورندگی بسیار زیادی دارد، مورد استفاده قرار می گیرد.
جهت مطالعه و آشنایی بیشتر با انواع لوله
لوله چیست؟
لوله یکی از مصالحی است که دارای کاربردهای زیادی می‌باشد و معمولاً از جنس‌های آهن، فولاد، پلیمر، شیشه و موارد دیگر ساخته می‌شود.
همانطور که ذکر کردیم لوله دارای کاربردهای مختلفی است که عبارت اند از:
- اتصالات و شیرآلات
- صنایع گاز، نفت و پتروشیمی
- لوله کشی ساختمان و بناها
- لوله کشی فاضلاب
- لوله کشی گاز شهری و خانگی
- آبیاری زمین‌های کشاورزی
لوله‌ها در سایز و ضخامت‌های مختلف ساخته و تولید می‌شوند.
در صنعت و ساختمان سازی با توجه به نوع کاربرد، باید سایز متناسب با آن را انتخاب نمود.
و همچنین در مقابل ضربه، فشار و خوردگی دارای مقاومت زیادی باشند.
یکی از بهترین گزینه ها در انتخاب لوله‌ها، لوله گوشتدار و لوله استیل است که بسیار پر کاربرد هستند و دارای مقاومت زیادی می‌باشند.
لوله گوشتدار چیست؟
لوله‌های گوشتدار از جمله تولیداتی از جنس آهن هستند و ضخامت بالایی دارند که تا ضخامت ۲۰ میلیمتر ساخته می‌شوند.
و همچنین باید داخل اینگونه لوله‌ها خالی باشد تا در انتقال محصولات مشکلی ایجاد نشود.
معمولاً از لوله‌های گوشتدار در صنعت استفاده می‌شود.
و برای انتقال محصولاتی از جمله سیال‌ها، فاضلاب، پودرها و خیلی موارد دیگر استفاده می‌شوند.
کاربردهای لوله گوشتدار عبارت اند از:
- سیستم هیدرولیک
- ساخت جک‌های صنعتی
- لوله‌های فشار قوی
- خودروسازی و ماشین‌آلات
یکی از ویژگی های مهم لوله گوشتدار این است که در شرایط سخت آب و هوایی بسیار مقاوم است و در مسافت‌های زیاد می‌توان از آن استفاده نمود.
لوله استیل چیست؟
لوله استیل یکی از محصولاتی است که بر پایه آهن ساخته می‌شود و کمتر از ۲% کربن دارد و به اصطلاح استیل یا فولاد گفته می‌شود.
هر چقدر مقدار کربن در ساخت لوله بیشتر باشد سختی و مقاومت لوله بیشتر می‌شود و در مقابل شکل پذیری لوله کمتر می‌شود.
بنابراین نوع و مقدار مواد به کار رفته در لوله در سختی و شکل پذیری و مقاومت آن بسیار تأثیر گذار خواهد بود.
لوله استیل ۳۰۴
یکی از پرکاربرد ترین نوع لوله‌ها در صنعت لوله استیل ۳۰۴ است زیرا دارای مقاومت بالایی در مقابل خوردگی است.
در این گونه لوله‌ها چون کروم ۵% استفاده شده است مقاومت در برابر خوردگی را افزایش می‌دهد.
و برای اینکه لوله استیل در مقابل زنگ زدگی مقاوم باشد باید حداقل به میزان ۱۲% کروم استفاده کرد.
زیرا کروم با ایجاد یک لایه اکسید سطحی از زنگ زدگی و خوردگی جلوگیری می‌کند.
یک نوع ورق استیل ۳۰۴ نیز می‌باشد که برای مخازن آب سخت گیری شده و خودروسازی و ابزار دقیق به کار برده می‌شود.
لوله استیل ۳۰۴ در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی و همچنین صنایع غذایی، دارویی، شیمیایی و نیروگاهی کاربردهای زیادی دارد.
